In de buitenlucht werken in de wintertijd kan tot lastige situaties leiden. Naast kou, kan sneeuw, ijs, wind of laagstaande zon tot gevaarlijke situaties leiden. Werken op daken is onder normale omstandigheden al risicovol werk, laat staan als de weersomstandigheden veranderen. Waar moet je in de winter op letten bij het werken op het dak?
Tips van onze inspecteur Dennis de Croon: Mijn persoonlijk afwijkende handelingen die ik in deze extreem koude omstandigheden neem is dat ik mij uitgebreider voorbereid, dus bijvoorbeeld in de auto alle nodige papieren bij elkaar zoek. Omdat de verfijnde motoriek van de handen afneemt in de koude wind, scheelt dat weer wat tijdens de opname. Verder ben ik bedachtzamer op een vrije terugweg van het dak af. Zo zet ik alle ladders vast en dubbelcheck ik of ik de deuren van buiten open kan doen, zodat ik niet in de kou kom te staan.
Dennis de Croon – Inspecteur
Gezond verstand als last minute risicoanalyse
Allereerst: gebruik je gezonde verstand en kijk goed. Ziet het dak er glad uit, of ligt er sneeuw? Waait er wel een hele harde wind over de gebouwen heen of word je verblind door de zon? Denk dan goed na wat je doet. Bij sneeuw kun je de ondergrond niet meer zien. Waar je op loopt is van levensbelang bij werken op hoogte. Je kan zomaar over een glazen atrium lopen, zonder dat je het doorhebt. Ook eventuele aanwezige veiligheidsvoorzieningen zijn niet meer goed zichtbaar. Bij sneeuw kun je dus beter niet het dak op. Dat geldt ook voor ijzel, vanwege de spekgladde daken. Bij harde wind of een felle terugkaatsende zon kun je misschien ook beter op een later moment terugkomen.
Wat zijn de regels voor werken in de winter op daken?
Tot zover het gezonde verstand, want er zijn natuurlijk regels voor opgesteld. Die geven houvast bij het besluit wel of niet het dak op te gaan. Als eerste wordt er gesteld dat je werkgever jou beschermt tegen gevolgen van de kou door PBM (bijvoorbeeld warme kleren of handschoenen) ter beschikking te stellen. In de Arbowet (artikel 29) staat dat werknemers hun werk mogen neerleggen als er gevaar dreigt voor de gezondheid en de veiligheid. Een exacte temperatuur wanneer het te koud is om te werken staat niet in de Arbowetgeving, maar dit kan wel in de voor jou geldende arbocatalogus of cao staan. Ook afspraken over bij welke windkracht je niet meer de daken op mag, kan in de arbocatalogus staan.
Gevoelstemperatuur van -6°C
In de cao voor de bouw, maar ook in die voor dakdekkers, staat dat werken bij een gevoelstemperatuur van -6 graden Celsius niet verantwoord is. Werknemers hebben dan het recht om het werk in de buitenlucht neer te leggen. Op deze site van de KNMI kun je de gevoelstemperatuur (chill) vinden, per plaats.
Werken met flinke wind op het dak
In de Arbocatalogus Platte daken, die onder de Cao voor dakdekkers valt, staan de volgende regels over werken met wind:
Werk bij windkracht 7 tot maximaal 3 meter hoogte. Bij windkracht 6 tot maximaal 10 meter hoogte, bij windkracht 5 of minder is hoger dan 10 meter werken toegestaan.
In de vooraf gemaakte RI&E kun je terugvinden op welke hoogte je aan het werk bent. Op deze site van de KNMI kun je de windkracht (bft) zien. Vergeet niet dat windkracht 5 al best hard is. Wees je hier bewust van en let extra goed op; bijvoorbeeld op je (losse) spullen die je bij je hebt.
Tips: wat kun jij als werknemer doen?
- Neem voldoende pauzes in een warme omgeving.
- Blijf met je werkgever overleggen over de omstandigheden; trek op tijd aan de bel.
- Kleed je warm aan met veel laagjes beschermende kleding, voor extra warmte.
- Drink regelmatig wat warms.
- Wissel ‘koude’ werkzaamheden af met werk in een warme omgeving.
Tips: wat kan je als werkgever doen?
- Persoonlijke beschermingsmiddelen beschikbaar stellen. Ook voor hoofd, handen en voeten.
- De duur van de werkzaamheden verkorten en de werkzaamheden afwisselen met werkzaamheden in een warme omgeving.
- De risico’s van werken in de kou opnemen in de Risico-inventarisatie en -evaluatie.
- Zorgen voor warme pauzeruimten waar warm drinken beschikbaar is.
Een goede dak-RI&E of werkinstructie nodig?
Laat Vlindar een risico-inventarisatie uitvoeren
Met een dak-RI&E heeft u zicht in de aanwezige risico’s en of deze al zijn afgedekt. De RI&E is de eerste stap naar veilig werken op hoogte.
Meer informatie?
Over de arbowetgeving: https://www.arboportaal.nl/onderwerpen/arbowetgeving
Cao Dekdekkers: https://www.fnvbouw.nl/cao/dakdekkers/Paginas/default.aspx (artikel 14.10)
Cao Bouw: https://www.fnvbouw.nl/cao/bouwnijverheid (artikel 27)
Arbocatalogus platte daken, met korte presentaties uitgelegd: http://www.sbd.nl/content/view/57/61/
